Bok/biografi: Anne Franks dagbok

Dette er ikkje boka eg las. Den
på bilete er nyare. 

Ja, då er eg endelig ferdig med Anne Franks dagbok, ie utgåve i frå 1995 trur eg.

Om boka/biografien

Ingen skildring av en jødisk families skjebne under den andre verdenskrig har vel nådd ut til så mange mennesker som Anne Franks dagbok. Den unge pikens beretninger om de to årene hun og hennes nærmeste levde i dekning  for nazisme, er blitt en klassiker. I denne nye utgaven er det tatt med stoff som ble utelatt i den første utgaven. Dagboken er blitt omtrent en fjerdedel tykkere og gir et er nyansert og dypere innblikk i Anne Franks verden. På tross av de dramatiske omstendighetene får vi et nørt bilde av en vanlig tenåring, hennes tanker og følelser, drømmer og lengsler - og forventninger til fremtiden. 

Mi meining
Dette er andre gongen eg les Anne Franks dagbok, den originale utgåva der dei ikkje har tatt noko vekk. Første gong eg las ho gjekk eg i femte klasse, men eg følte at eg fekk med meg litt meir nå. Boka er eigentlig veldig interessant dei første 100-200 sidene, men dei siste 200-300 kan bli litt kjedelige til slutt. Du blir litt lei av å bare høyre om dei same personane heile tida og kva som skjer og kranglar osv. Men når det er sagt, det er ikkje Anne sin feil at det ikkje var noko anna å skrive om. Det var livet hennar i dei to åra. Det går ikkje an å skrive om denne boka som ei vanlig bok.  Nokre av reglane, kranglane osv var veldig morosamme å lese om òg. Det var òg morosamt å lese om hobbyane til Anne, særlig siste del av lista over hobbyar, for dei kjende eg meg veldig igjen i. Òg det at ho ville bli forfattar var gjennkjennelig.
Eg har plukka ut nokre utdrag eg vil dele med dykk i frå boka. Det første er nokre maskinskrivne reglar laga av van Daan. (I røynda heite han van Pels til etternamn) Dei kjem her:

REGLER OG RETNINGSLINJER FOR BAKBYGNINGEN

Spesielt opprettet for det midlertidige huslyet for jøder og likesinnede.

Åpent hele året.

Vakre, rolige, skogfrie omgivelser i hjertet av Amsterdam. Ingen naboer. Nås med trikklinje 13 og 17, for dem som bor lenger borte - også med bil eller sykkel. I visse tilfeller da tyskerne ikke tillater at dette transportmiddelet blir benyttet, kan det også nås til fots.  Møblerte og umøblerte boliger og rom står hele tiden til disposisjon, med eller uten pensjon. 

Husleie: gratis. 

Mat: fetttfri.

Rennende vann på badet (dessverre uten badekar) og på enkelte inner - og yttervegger. Deilige ovner.

(...)

Egen radiostasjon med direkte forbindelse til London, New York, Tel-Aviv og mange andre stasjoner. Dette aparatet står til rådighet for alle beboere fra klokka atten og det er ingen forbudte stasjoner under forutsetning av at man unntaksvis får høre på tyske sendere, f. eks bl. klassisk musikk. Det er på det strengeste forbudt å høre på tyske nyheter (likegyldig hvor de blir sendt fra) og spre dem. 

 (...)

Fritid: faller inntil videre ut, vent på nærmere ordre. 

(...)

Sang: Utesluttende lavt etter klokkar 18.

(...)
Tok ikkje emd alle reglane nå, fordi det var fryktelig mange. Dei er jo tiltak for  at det skal vere god sikkerhet, men det første med beskrivelse av området, fekk meg til å le. Hobbyane til Anne var òg interessante å lese om. Dei var veldig like mine.

Og så er det filmstjerner og familiebilder. Dessuten er jeg helt besatt av lesing og bøker, eg interesserer meg for kunsthistorie og forfattere, diktete og malere. Kanskje kommer musikere i tillegg senere. Jeg har viss motvilje mot algebra, geometri og regning. Jeg liker alle andre skolefag, særlig historie.

Bortsett i frå at eg ville ha tatt med dans, er det vel eigentlig veldig liket, men eg hadde nok ikkje lese så mykje om det som ho gjer. Algebraen og geometrien er eg einig med ho i.

Noko det er veldig leit å lese om, er  Anne sitt forhold til foreldra. Særlig til mora. Det er ikkje spesielt bra. I byrjinga er heller ikkje forholdet til søstera særlig bra, men det blir bedre etter kvart. Forholdet til faren er nært i byrjinga, men kjølnar veldig etterkvart. Alle i bakbygningen har ein omgjengelig tone, men dei kranglar oftare og oftare. (Noko eg forstår sidan dei er avsperra i frå alle andre.) For å gi ein viss oversikt til dei som ikkje har lese boka eller har gløymt mykje, skal eg fortelje litt om dei det handlar om.

Først og fremst er det Anne Frank eller Anne Mary Frank som ho heiter. Ho har akkurat blitt tretten det året dei må i dekning, og det er ho som er forfattar av boka. Søstera hennar heiter Margot og er nokre år eldre. Foreldra deira er Edith og Otto Frank. Otto Frank blir òg kallar Pim. Då Anne skreiv om dei, heite ho sjølv Anne, Margot heite Betty, Pim heitte Frederik og morfa heitte Nora. Til etternamn heite dei Robin. Dette blei seinare endra til å bli det dei eigentlig heite.

Den andre familien som låg i dekning med dei heiter i bøkene van Daan til etternanm, men eigentlig heite dei van Pels til etternamn. Familien på tre bestod av Auguste van Pels (Petronella van Daan i boka) som òg blir kalla fruen, Herman van Pels (Hans van Daan), òg kalla herren og til slutt Peter van Pels. I boka eg las har Peter same fornamn, sjølv om Anne kalla han Alfred.

Den siste som låg i dekning med dei blir i boka kalla Albert Dussel, men heitte eigentlig Fritz Pfeffer. Han blir beskriven som den mest plagsomme i bakbygningen og den minst pålitelige.

Elles er det hjelparane Bep, Miep, Jan, Kleiman og Kugler som er veldig framtredande. Dei står med dei "ekta" namna i bøkene. Då den utgåva eg las blei gitt ut i 1995, var Miep og Jan dei einaste som framleis levde av hjelparane. Resten døydde nokre tiår etter krigen.

Denne biografien er både spennande og nervepirrande. Du veit korleis det vil gå, og derfor er det trist å høyre om framtidsplanar, etter krigen osv, men det kan vere ganske morosamt òg. Til vanlig les eg ikkje biografiar, men ei dagbok som denne er eit unntak.

Langt innlegg, men sånn er det å skrive om bøker som dette.